Listopad: miesiąc refleksji i emocjonalnych wyzwań
Listopad to dla wielu Polaków czas zadumy, refleksji i wspominania tych, których już z nami nie ma. Dzień Wszystkich Świętych i Zaduszki potrafią uruchomić silne emocje: smutek, tęsknotę, żal, a czasem poczucie pustki.
Dla osób w procesie zdrowienia z uzależnienia od alkoholu lub innych używek to wyjątkowo wymagający okres – bo każda emocja, której nie da się łatwo unieść, może prowokować myśl: „potrzebuję czegoś, by to złagodzić”.
Ale smutek nie jest wrogiem. To emocja, która mówi, że coś było ważne. I choć trudno w to uwierzyć – można przez nią przejść bez uciekania w alkohol czy inne substancje.
Dlaczego listopad bywa trudny dla osób uzależnionych?
Jesienna pogoda, krótsze dni, mniej światła i symboliczny czas przemijania mogą wzmacniać objawy obniżonego nastroju. W psychologii mówi się o zjawisku tzw. sezonowej depresji (SAD – Seasonal Affective Disorder), która może nasilać się jesienią i zimą. Dla osób z historią uzależnienia to okres szczególnie podatny na nawroty – zwłaszcza jeśli emocje są tłumione lub ignorowane.
Często pojawia się wewnętrzny monolog:
„To tylko jeden kieliszek, żeby przestać myśleć…”
Ale za tą myślą stoi potrzeba ukojenia, nie alkoholu. A ukojenie można znaleźć inaczej.
Jak radzić sobie z emocjami bez używek
1. Nazwij to, co czujesz
Zatrzymaj się i spróbuj nazwać emocję: „czuję żal”, „czuję tęsknotę”, „czuję złość”.
Samo nazwanie obniża intensywność emocji – potwierdzają to badania neuropsychologiczne (Lieberman et al., 2007, Psychological Science).
2. Zadbaj o rytuały pamięci, które wzmacniają – nie przytłaczają
Zamiast topić wspomnienia w alkoholu, spróbuj innego rytuału: zapalenie świecy, spacer na cmentarzu, napisanie listu do zmarłej osoby.
Symboliczny gest może przynieść ukojenie bez autodestrukcji.
3. Skontaktuj się z drugim człowiekiem
Samotność potęguje ból. Jeśli czujesz, że emocje stają się przytłaczające – zadzwoń do przyjaciela, terapeuty, grupy wsparcia lub ośrodka leczenia uzależnień.
Rozmowa naprawdę pomaga, nawet jeśli zaczyna się od milczenia.
4. Zadbaj o ciało, bo ciało przechowuje emocje
Regularny sen, ruch i światło dzienne wpływają na poziom serotoniny i dopaminy – neuroprzekaźników kluczowych dla nastroju. Badania pokazują, że 30 minut spaceru dziennie może zmniejszyć objawy depresji nawet o 30% (Harvard Health, 2022).
5. Zastąp alkohol czymś, co realnie koi
Ciepła herbata z imbirem, kąpiel, książka, muzyka, kontakt z naturą – to nie banały. To realne narzędzia, które wspierają proces zdrowienia. Trzeźwość to nie rezygnacja z emocji – to nauka, jak je przeżywać w pełni.
Nie musisz być silny sam
Żałoba to proces, a listopad tylko przypomina o tym, co wciąż boli. Ale to także czas, w którym możesz nauczyć się być dla siebie łagodny. Nie musisz wszystkiego udźwignąć w ciszy. Pomoc to nie słabość – to odwaga.
Jeśli czujesz, że emocje zaczynają Cię przerastać – nie zostawaj z tym sam.
Skontaktuj się z terapeutą lub specjalistą ds. uzależnień.
Skontaktuj się z Leszkiem Polkowskim lub z ośrodkiem Twój Detoks w Konstancinie Jeziornie, prowadzony przez doświadczonych specjalistów w dziedzinie uzależnień.
Źródła naukowe i publikacje:
- Lieberman, M. D., et al. (2007). Putting feelings into words: Affect labeling disrupts amygdala activity in response to affective stimuli. Psychological Science, 18(5), 421–428.
- American Psychological Association (APA). (2020). Coping with grief and loss.
- Harvard Health Publishing (2022). Exercise is an all-natural treatment to fight depression.
- World Health Organization (WHO). (2023). Alcohol and health: Key facts and data.
